Lào Cai là một tỉnh vùng cao biên giới thuộc vùng trung du và miền núi phía Bắc của Việt Nam. Đây là một địa phương quy tụ được nhiều cảnh đẹp, nhiều địa danh du lịch nổi tiếng thu hút khách du lịch như Sapa, chưa hết nơi đây còn sở hữu những nét văn hóa truyền thống độc đáo của người dân tộc thiểu số và một nền văn hóa ẩm thực vùng cao đặc biệt phong phú khó phai trong lòng thực khách. Vậy ẩm thực Lào Cai có gì đặc biệt và những đặc sản không thể bỏ qua khi lên đây là gì?

Thắng cố ngựa Bắc Hà

Thắng cố là một món ăn truyền thống của người dân tộc vùng cao. Nguyên liệu làm nên món ăn đúng chuẩn của người dân tộc đó là làm hoàn toàn từ thịt ngựa và lục phủ ngũ tạng của lợn, tất cả được thái miếng vừa tẩm ướp gia vị đặc trưng của núi rừng Tây Bắc như thảo quả, quế, hồi, sả, địa liền, hạt dổi...sau đó đem ninh nhừ trong một chiếc chảo sâu lòng thật lớn nhiều giờ. Cả nhóm đông người mới có thể ăn hết được. Thắng cố được múc ra bát và ăn kèm với các loại rau nhúng cho đỡ ngán, thêm một chút rượu dân tộc nữa thì quá là hoàn hảo.
Thắng cố ngựa Bắc Hà thơm ngon béo ngậy. Đến chợ phiên Bắc Hà, khách du lịch sẽ cực kỳ ấn tượng với món ăn truyền thống đậm nét vùng cao này, một hương thơm ngào ngạt tỏa ra từ một chiếc chảo lớn đặt giữa chợ bên dưới lúc nào cũng rừng rực than hồng. Tuy nhiên đây là món ăn không phải ai cũng có thể ăn ngon lành ngay lần đầu tiên thử nhưng nếu ăn được sẽ vô cùng nghiền và nhớ mãi.
Hiện nay, nhiều nhà hàng tại các khu du lịch đã cải tiến vị của thắng cố rất nhiều để hợp khẩu vị với nhiều du khách mong muốn thưởng thức hơn, họ thay thế thịt ngựa bằng thịt lợn, thịt trâu, thịt bò và thêm nếm gia vị phù hợp.

Thịt lợn cắp nách

Thịt lợn cắp nách của bà con vùng cao luôn là đặc sản của những du khách đồng bằng, thịt lợn bản rất ngon ngọt thịt và chắc. Da giòn, ít mỡ ăn cực thơm ngậy mà không ngán. Đơn giản chỉ cần hấp lên chấm mắm tỏi ớt có khi ăn được cả cân.
Sở dĩ gọi là lợn cắp nách vì loại lợn này rất nhỏ, con trưởng thành cũng chỉ có cân nặng từ 10 – 15kg, khi có phiên chợ người dân thường cho vào rọ hoặc buộc các chi cắp nách mang ra chợ bán, cái tên lợn cắp nách cũng được gọi vui từ đó. Thịt lợn ngon là bởi vì nó được chăn thả tự nhiên, tự kiếm đi kiếm ăn hàng ngày, tự chống chọi với bệnh tật, thời tiết nên những con lợn cắp nách thường rất khỏe và con nào trông cũng đen chũi. Lợn cắp nách có thể chế biến được rất nhiều món như xào lăn, hấp chấm gia vị đặc trưng và ngon nhất vẫn là quay hoặc nướng nguyên con dưới than hồng đến giòn bì. Cả con lợn vàng ruộm màu cánh rán thơm phức mùi gia vị đặc trưng của móc mật, mật ong…ăn đến đâu cắt và chặt đến đấy, đem chấm muối hạt dổi hạt mắc khén thì ngon quên sầu luôn. Đây là một món nhậu khá phù hợp cho các nhóm thực khách.
Khách du lịch cũng có thể mua thịt lợn cắp nách tươi mang về làm quà hoặc tích trữ ăn dần, giá thịt cũng không quá đắt chỉ từ 100.000 VNĐ – 120.000 VNĐ/kg. Nhiều người muốn mua về nuôi nhưng chúng tôi khuyên là không nên vì loại lợn này rất phá, chuyên rũi đục khắp nơi do thói quen được hình thành từ bé. Thêm nữa nếu nuôi nhốt thịt chắc chắn sẽ không ngon như được chăn thả ngoài tự nhiên.

Cá hồi vân Thác Bạc

Cá hồi vân là loại cá có giá trị dinh dưỡng rất cao và cực kỳ kén chọn môi trường sinh sống. Rất ít vùng trên lãnh thổ Việt Nam và các nước nhiệt đới khác có thể nuôi được loại cá hồi này. Vậy mà đặc biệt có khu Thác Bạc, Sapa lại có thể chăn nuôi giống cá này. Cá hồi Vân Sapa không chỉ được lòng du khách trong nước mà ngay cả khách du lịch nước ngoài cũng ngỡ ngàng, loại cá nuôi ở đây có thịt hồng tươi rất săn chắc, không mỡ, vân đều và đẹp chẳng khác gì với những loại cá hồi ở vùng ôn đới khác mà giá cả lại vô cùng hợp lý, có thể nói là rẻ hơn nhiều lần so với thịt cá hồi nhập khẩu.
Đến Sapa, Lào Cai mà không thưởng thức lấy một đĩa gỏi cá hồi hoặc một nồi lẩu cá hồi bổ dưỡng nghi ngút khói thì thật là đáng tiếc.
Đây cũng là món quà cao cấp và ý nghĩa đem biếu cho người thân, giá cá hồi vân Sapa dao động từ 450 – 550k/kg.

Cơm lam

Cơm lam là loại cơm được nấu rất đặc biệt, gạo ngon được cho vào ống tre và hấp tới chín, chỉ có lên dân tộc vùng cao bạn mới được thưởng thức món ăn giữ chọn tinh túy của trời đất này.
Sở dĩ nó được gọi là món ăn tinh túy của trời đất là vì cách nấu đặc biệt của món ăn giúp giữ nguyên vẹn nhất mùi vị của những hạt gạo thơm ngon được trồng trên những thửa ruộng bậc thang hùng vĩ, mùi của tre nứa thơm dịu nhẹ và mùi ấm nồng của than tre. Cơm lam nấu chín được tách ra khỏi ống, giữ nguyên khúc nóng ấm, thơm dẻo được ăn kèm với muối vừng hoặc các món nướng đặc trưng của Lào Cai.
Nếu mua được đúng cơm lam được nấu đúng cách từ gạo ngon nơi đây thì bạn có để 3 – 4 hôm cơm vẫn cứ dẻo không hề bị khô, mua món ăn này về làm quà cũng khá là độc đáo.

Cá suối nướng

Cá suối ngon nổi tiếng nhất vẫn ở vùng Sapa, Lào Cai. Cá suối ở đây ít xương, ngọt thịt và đặc biệt không hề tanh. Cá suối có nhiều loại như cá trắng thân dẹt, tựa cá mương. Cá đen có dáng như cá chiên, nheo, màu đen lẫn với rêu đá. Ngoài ra còn phải kể thêm cá hoa, cá bống… Nhiều thực khách tương truyền rằng món cá từ suối Mường Hoa, Mường Tiên là ngon nhất.
Cá suối được chế biến khá đơn giản, bạn chỉ việc nướng chín trên than củi, rồi ăn nóng ngay hoặc nướng qua sau đó đem rán giòn chấm mắm tỏi ớt là có một món vô cùng đưa cơm rồi. Người dân nơi đây họ bắt cá tươi ở suối đem nước sơ rồi đem về treo gác bếp ăn tích trữ hoặc bán cho các nhà hàng ở khu du lịch.

Măng chua

Nhắc đến măng chua Lào Cai đã thấy chảy nước miếng rồi, măng có vị chua chát nhẹ nhưng ăn rất ngon và kích thích vị giác, bạn cũng có thể mua về rồi chế biến cùng các món ăn như xào, nấu canh măng cá, măng thịt…
Măng chua chính là loại măng vầu mới nhú được 25 – 30cm, được người dân đi đào về bóc vỏ, rửa sạch rồi thái thành từng lát nhỏ, không cho dính vào nước. Sau đó họ u măng vào chum sành, dùng túi bóng che kín miệng chum. Sau 20 – 30 ngày, măng sẽ chua, bạn có thể ngâm chung với ớt, tỏi và quả móc mật để dậy mùi thơm.

Mận Bắc Hà

Mận Bắc Hà rất nổi tiếng được sinh trưởng và phát triển ở cao nguyên Bắc Hà với độ cao trên dưới 1000m. Mận tam hoa Bắc Hà sẽ chín rộ vào mùa hè khoảng tháng 5 – tháng 7, mận quả căng mịn phủ phấn trắng, ăn rất giòn, ngọt và có chút chua chát nhẹ nhẹ của trái cây núi rừng, chính vì thế nó đã trở thành thứ quả rất được yêu thích ở Hà Nội và các tỉnh trong cả nước ưa chuộng. Nếu đi thăm quan vào dịp trên bạn đừng lên bỏ qua việc vào tận vườn, tự hái và thưởng thức những trái mận tươi chín mọng nhé. Mua vài cân này về làm quà cho các chị em trong cơ quan có khi còn khiến họ sung sướng hơn các cao lương mỹ vị khác.

Nói đến đặc sản Lào Cai Sapa còn rất nhiều những loại khác nữa như các loại nấm rừng thơm ngon, những loại rau đặc trưng của vùng ôn đới, những món gia vị đặc trưng của vùng miền…quá nhiều thứ đang chờ chúng ta khám phá. Bạn hãy lên Lào Cai - Sapa vào dịp gần nhất để cảm thụ được hết nhé.